دکتر سمیرا سلیمان‌زاده 

عضو هیئت علمی دانشکده تجارت و بازرگانی دانشکدگان مدیریت 

در دنیای تجاری امروز، دانش حقوقی از ابزارهای ضروری برای موفقیت شرکت‌های تجاری است. مدیران شرکت‌ها، به‌ عنوان تصمیم گیرندگان اصلی، نیازمند درک عمیق از مسائل حقوقی هستند تا بتوانند به بهترین شکل با چالش‌های قانونی مواجه شده و از منافع شرکت دفاع کنند. البته در این خصوص نقش مشاوران حقوقی شرکتها را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

مهم‌ترین دلایل اصلی ضرورت کسب دانش حقوقی برای مدیران شرکت‌های تجاری از قرار زیر است:

1. انطباق با قوانین و مقررات

هر کسب‌وکاری در چارچوب قوانین و مقررات کشور فعالیت می‌کند. مدیرانی که از این قوانین بی‌اطلاع باشند، ممکن است تصمیماتی اتخاذ کنند که منجر به نقض مقررات شود. این تخلفات می‌تواند جریمه‌های سنگین مالی، توقف فعالیت شرکت ، ابطال معاملات یا حتی مسئولیت کیفری برای مدیران به دنبال داشته باشد.

2. مدیریت قراردادها 

قراردادها از ارکان اصلی فعالیت‌های تجاری هستند. مدیرانی که با اصول تنظیم و مدیریت قراردادها آشنا باشند، می‌توانند از انعقاد قراردادهای خلاف قانون جلوگیری کرده و از حقوق شرکت در برابر دعاوی احتمالی آتی محافظت کنند.

3. پیشگیری از دعاوی مدنی و کیفری 

دانش حقوقی به مدیران کمک می‌کند تا با رعایت قوانین و اتخاذ تصمیمات منطبق با قانون، از وقوع دعاوی حقوقی جلوگیری کنند. دعاوی می‌توانند هزینه‌های مالی و زمانی زیادی برای شرکت داشته باشند و شهرت تجاری آن شرکت را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

4. حفظ منافع سهامداران و نفع شرکتی

مدیران مسئولیت دارند که منافع سهامداران و سایر ذی‌نفعان را حفظ کنند. نداشتن دانش حقوقی ممکن است به تصمیماتی منجر شود که به منافع این گروه‌ها آسیب برساند و موجب طرح دعتوی یا خدشه به اعتماد آن‌ها شود.

5. تعامل با نهادهای نظارتی و دولتی 

شرکت‌ها معمولاً با نهادهای نظارتی و دولتی در ارتباط هستند. آگاهی از حقوق و تعهدات شرکت در تعامل با این نهادها به مدیران کمک می‌کند تا از مشکلات قانونی یا تخلفات اجتناب کنند.

6. مدیریت ریسک‌های حقوقی 

مدیران با دانش حقوقی تاحدی قادر به شناسایی و ارزیابی ریسک‌های حقوقی خواهند بود و می‌توانند راه‌حل‌های مناسبی برای کاهش این ریسک‌ها ارائه دهند.

7. تصمیم‌گیری آگاهانه در رخدادهای خاص شرکتی

مسائلی مانند ادغام، تبدیل، تصاحب، ورشکستگی یا تغییر ساختار شرکت نیازمند آگاهی حقوقی است. مدیرانی که از ماهیت حقوقی و قوانین مربوطه اطلاع دارند، می‌توانند تصمیماتی اتخاذ کنند که به سود شرکت باشد.

به‌طور کلی، دانش حقوقی مدیران شرکت‌های تجاری نه‌تنها به پیشگیری از مشکلات کمک می‌کند، بلکه ابزاری قدرتمند برای ایجاد فرصت‌های تجاری و افزایش اعتماد عمومی نسبت به شرکت است. ازاین‌رو، شرکت‌ها می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزشی حقوقی یا بهره‌گیری از مشاوران حقوقی، زمینه ارتقای دانش حقوقی مدیران خود را فراهم کنند.